Vipassanameditatie

Verslag 10-daagse Vipassanaretreat

As it is'.... drie korte woorden die de kern van Vipassana vormen.

De ochtendgong bij Dhamma Kitti, Kirtipur Ashram Nepal ging om 4 uur. Het dagprogramma begon om 4:30 u. en duurde tot 21.00 u. In totaal werd dagelijks 10 uur gemediteerd in de centrale meditatiehal. Er mocht niet worden gesproken of op welke manier dan ook worden gecommuniceerd. Geen telefoon, boeken of schrijfgerei. Het leven was sober met twee maaltijden en een theabreak. Vrouwen en mannen waren gescheiden en op een afgebakend beperkt terrein verdeeld.

De ashram ligt op de noordhelling van een berg met veel bomen. Zon kreeg nauwelijks een kans. Het maakte de atmosfeer koud, donker en stil. Tijdens pauzes vormden voortschrijdende mannen met over hun hoofd omgeslagen dekens het beeld op het terrein. Uitkijkend over Kathmandu of starend naar de himalaytoppen in de verte. Anderen gingen in bed liggen slapen of naar de muur zitten staren.

'See things how they really are' is de letterlijke betekenis van Vipassana (spreek uit Vipasjannah). De techniek is 2500 jaar geleden door Boeddha ontwikkeld en bedoeld om mensen te bevrijden van hun hunkering en afwijzing, de basis van al het lijden. Het is geen religie, geloof of aanbidding van een of andere god. Vipassana is een op feiten gebaseerde techniek op basis van de 'law of nature' Het is tevens het begin van Dhamma, de door Boeddha ontwikkelde levenskunst van liefde en geluk.

We lijden door: hunkering, afkeer en het negeren hiervan.
Mentale reacties op hunkering en afkeer blijven onderbewust aanwezig in je lichaam. Ze stapelen zich op in je onderbewustzijn. De Boeddha noemde dit Sankara. Wanneer iemand steeds maar weer heel veel afkeer of hunkering koestert wordt Sankara hardnekkig, als een groef in een steen. Vipassanameditatie is de weg dit uit je systeem te krijgen. Hoe werkt het ?

De eerste vier dagen oefen je je aandacht te focussen. Uren achter elkaar observeer je sensaties in het gebied onder je neusgaten. Wat zijn de sensatie die je hier voelt? Je krijgt opdracht om het gebied waar je je aandacht houdt steeds kleiner te maken waardoor je een steeds groter beroep doet op je focus en concentratie.

De volgende stap is vipassanameditatie, of wijsheid. Je richt hierbij je aandacht op sensaties in je lichaam door je lichaam te scannen. Objectief en gelijkmoedig dus zonder oordeel observeer je alles wat je tegenkomt in het besef dat alles wat komt ook weer voorbij gaat (Anicha). Wat nu nog een sensatie is kan straks weer zijn verdwenen. De leer is hier je te onthechten aan gedachten gevoelens spullen etc. omdat het geen enkele zin heeft. ‘Mijn auto’, ‘mijn huis’, ‘mijn vriendin’, ‘mijn lichaam’, ‘mijn leven’, Alles gaat voor weer voorbij.

Een reactief leven zorgt voor ellende en misère. De techniek van vipassanameditatie brengt Sankara naar boven en ruimt het op. Als je lang volhoud en gedisciplineerd blijft mediteren kun je hier volledig van verlost worden en een bevrijd leven leiden.

Na de vipassana heb ik rust en evenwichtigheid ervaren. Ik ben overtuigd van de techniek en de onderliggende theorie. Ik dank voorman Sri Satyanaraya Goenka voor zijn inspirerende instructies die vol was van humor en anekdotes.

Er zijn vipassanacentra in de hele wereld, ook in Nederland. https://www.dhamma.org/nl/